Aannames, van alle dag

Dagelijks kom ik ze bij mijn opdrachtgevers tegen… ‘aannames’. Ze verschijnen in vele gedaanten en leveren over het geheel allemaal dezelfde schade op. Misvattingen, verspilling, herstel werk, stroef lopende en budget overschrijdende projecten, conflicten, slechte samenwerking, ontevreden klanten, ontevreden medewerkers en ga zo maar door. Ja zelfs thuis zijn ze er in overvloed!
 

Wat is een aanname

Even een ‘wetenschappelijk Google onderzoekje’; De encyclopedie zegt over aannames het volgende; “Aanname; iets wat je denkt of vindt zonder het te weten”. Het wordt, vooral in wetenschappelijke teksten, gebruikt in de betekenis ‘veronderstelling en hypothese’. Fijn, dus wat ik denk of vind weet ik dus niet zeker?
 

Herken jij ze ook?

Willen we wat aan aannames kunnen doen, dan is het handig om ze eerst te herkennen. Let maar eens op taalgebruik. “Ik dacht dat…,   ja maar…, ik bedoelde te zeggen…, volgens mij…, jij bedoelde toch…, ik wist niet dat…, waarom is dit…, Dit begrijp je toch wel?”
 
Vooral suggestieve vragen zijn een ultiem voorbeeld van het doen van aannames. “jullie hebt nu uitgebreid met elkaar gesproken, jullie zullen nu wel alles weten?” Of, “jij bent toch op dieet, dan hoef jij toch geen koekje?” En zonder dat we het ons bewust zijn zeggen we “ik neem aan dat…”
 

Waarom doen we aannames?

Ach, daar is veel over te zeggen. Wanneer we een ABC analyse uitvoeren (Dit is onderdeel van de Organizational Behavior Management – OBM – aanpak), dan kunnen we vaststellen dat het doen van aannames – voor de korte termijn – leidt tot gevoel van tijdwinst en comfort.
 
Het voorkomt dat je lange(re) gesprekken met iemand hoef te voeren waar je andere moet ‘uitdagen’, of dat jijzelf wordt geconfronteerd, of veel vragen moet stellen om echt te begrijpen wat er gebeurt; “We wéten toch al wat er moet gebeuren?”. Onthoud dan; “assumptions are the mother of all screw ups”.
 

Hoe voorkom je aannames

Vraag is of je aannames kan voorkomen, of sterker nog, moét je ze wel voorkomen? Een aanname stellen kan juist heel nuttig zijn. Het is vooral de vervolgstap die van cruciaal belang is! In de wetenschap worden aannames en hypotheses als basis gebruikt om op onderzoek uit te gaan en uit te vinden hoe het écht zit. Best nuttig dus.
 
Mijn overtuiging is dat aannames hard nodig zijn. Hoé je er mee om gaat maakt het ultime verschil. Deel je aannames en ga samen met je gesprekspartner(s) op onderzoek. Als je met elkaar in gesprek gaat om elkaars aannames te toetsen, dan worden deze waardevol en gaan ze bijdragen aan het ophelderen van vraagstukken en het bereiken van gezamenlijke doelen.
 

Het vraagt aanpassing van ons eigen gedrag

Het vraagt tijd en geduld. Soms duurt het even en moet je elkaar helpen en de tijd nemen om gedachtes helder te formuleren en uit te leggen wat je echt bedoelt. Loop daar niet voor weg, blijf rustig en kalm. Toon begrip en vraag door, toets en controleer bij elkaar of je elkaar écht begrijpt, vooral als je denkt dat je het al lang snapt.
 

Wat levert het op

Aannames met elkaar delen, elkaar echt begrijpen en begrepen voelen maakt de relatie en samenwerking ijzersterk, ook als er verschillende belangen zijn. Het voorkomt herstelwerk omdat we in één keer de goede dingen doen en die dingen in één keer goed. Ineens worden projecten naar wens opgeleverd en gaan veranderingsprocessen soepeler dan vewacht.
 
Neem van mij aan ;-) het leidt tot zeer tevreden klanten die fan van jou en je organisatie worden.
 
Erik Overdick.
Ps; welke aanname heb je gedaan over de illustratiefoto? Draai de foto eens om?